ماجرایی که الیعزر تسفریر، آخرین نمایندهٔ موساد در ایران در دوران پیش از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، در کتاب خاطرات خود با نام «شیطان بزرگ، شیطان کوچک» روایت کرده بود، بعد از حدود ۲۰ سال از انتشار آن کتاب، از سوی روزنامه جروزالم پست مورد توجه قرار گرفته است.
آقای تسفریر در کتاب خاطرات خود دیداری با شاپور بختیار، نخست‌وزیر دوران کوتاه ۳۷ روزهٔ پیش از فروپاشی حکومت پهلوی، را در زمستان سال ۱۳۵۷ خورشیدی شرح داده بود.
در این دیدار که چند روز پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران انجام شده بود، آقای بختیار به این نمایندهٔ موساد در تهران گفته بود آیا این سازمان می‌تواند روح‌الله خمینی را که در آن زمان در شهر پاریس و در اوج کارزار برای ساقط کردن نظام سلطنتی بود، از بین ببرد؟
الیعزر تسفریر با انتقال آن درخواست به رئیس وقت موساد، اسحاق حوفی، خود مانند برخی دیگر از مقامات وقت موساد و کارشناسان امور ایران در سازمان اطلاعات و جاسوسی اسرائیل، به اسحاق حوفی مشورت داده بود که بهتر است اسرائیل کاری نکند.
برخی مقامات وقت موساد گفته بودند حکومت پهلوی خود از قدرت کافی برای رویارویی با خمینی در صورت بازگشت او به ایران، برخوردار است.
اسحاق حوفی تأکید کرده بود که به دلایل اخلاقی و سیاسی شخصاً با این کار مخالف بود. مقامات وقت بر این باور بودند که کشتن خمینی برای موساد در کشوری مانند فرانسه کار سختی نبود.
آقای تسفریر پاسخ رد موساد پس از بحث‌های درونی سازمان خود در تل‌آویو را به تیمسار ناصر مقدم، آخرین رئیس ساواک، اطلاع داده بود. دولت بختیار درخواست مشابهی را از سایر قدرت‌های غربی مطرح کرده و از آن‌ها هم پاسخ رد گرفته بود.
در اوج تظاهرات ضد حکومت پهلوی در ایران، اسرائیل مشغول مذاکرات صلح با مصر با میانجی‌گری جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، بود.
مناحم بگین، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، بعدها گفته بود تمرکز دولت او بر مذاکرات با مصر که به اولین پیمان صلح اسرائیل با یک کشور عربی منجر شد، کشورش را از توجه کافی به مخاطرات ناشی از روی کار آمدن یک حکومت بنیادگرا در تهران منحرف کرد و جیمی کارتر نیز که به شاه ایران برای اصلاحات فشار آورده بود، بر موفقیت خود در زمینهٔ کشاندن اسرائیل و مصر به پیمان صلح تمرکز کرده بود.
محمدرضا پهلوی که حکومت او مناسبات دوفاکتو با اسرائیل برقرار کرده بود، روابط نزدیکی با محمدانور سادات، رئیس‌جمهور وقت مصر داشت، از حامیان طرح صلح اسرائیل و مصر نیز بود اما نزدیک شدن اسرائیل و مصر به پیمان صلح در شرایطی رخ داده بود که پایه‌های حکومت او بر اثر اعتراضات حامیان روح‌الله خمینی متزلزل شده بود.
اسرائیل پس از خروج شاه از ایران هنوز شمار معدودی از دیپلمات‌ها و کارمندان خود را در ایران حفظ کرده بود، در حالی که هزاران اسرائیلی که در طرح‌های مختلف اقتصادی و بازرگانی ایران کار می‌کردند و درآمد سرشاری داشتند، ایران را در آخرین ماه‌های حکومت پادشاهی با آخرین پروازهای ال‌عال میان تهران با تل‌آویو ترک کرده بودند.
آخرین گروه از اسرائیلی‌ها تا چند روز پس از بازگشت روح‌الله خمینی و یارانش از پاریس به تهران نیز هنوز در ایران بودند و سرانجام با کمک آمریکا و کانادا از ایران خارج شدند. آقای تسفریر و داوید هرملین، سفیر وقت اسرائیل در ایران، از جمله افرادی بودند که با وجود دیدار با سیدمحمد بهشتی، از مقامات وقت نظام جدید، توانستند از ایران خارج شوند.
نمایندهٔ موساد در دوران پهلوی در دفتر نمایندگی وقت اسرائیل در تهران فعالیت داشت که رسماً دفتر نمایندگی بازرگانی خوانده می‌شد و اسرائیل آن را سفارت خود تلقی می‌کرد.
با گذشت بیش از ۴۶ سال از آن تماس‌ها دربارهٔ روح‌الله خمینی، روزنامه جروزالم پست روز ۱۳ مرداد، این بخش از خاطرات الیعزر تسفریر را در ارتباط با مخاطرات و تهدیدهایی که وجود جمهوری اسلامی ایران در ۴۶ سال اخیر برای اسرائیل و منطقه و جهان ایجاد کرد، مورد توجه قرار داده است.
این روزنامه نوشت آن ارزیابی اشتباه، وضعیت خاورمیانه را تغییر داد.
به نظر می‌رسد این یادآوری در بحبوحهٔ تلاطم‌های ناشی از جنگ کنونی میان اسرائیل و ایران و ارزیابی احتمالاتی است که اگر رهبران فعلی حکومت ایران هدف قرار گیرند، چه اثراتی بر اسرائیل، ایران و منطقه خواهد داشت.
برخی از مقام‌های ارشد اسرائیل، مانند ییسرائل کاتس، وزیر دفاع این کشور، صریحاً از احتمال هدف قرار دادن رهبر جمهوری اسلامی سخن گفته‌اند.
از میان مقامات وقت اسرائیل که در جریان درخواست بختیار در ارتباط با حذف خمینی در پاریس بوده و هنوز در حیات هستند، الیعزر تسفریر اکنون در دههٔ ۸۰ عمر خود به سر می‌برد و در تل‌آویو زندگی می‌کند.
آقای تسفریر به جروزالم پست گفته است معلوم نبود اگر ما آن خواسته را عملی کرده و لو رفته بود که کار ما بوده، آیا جهان اصلاً می‌فهمید که ما آن‌ها را از چه خطری نجات داده‌ایم؟
