شوراى حقوق بشر سازمان ملل متحد برای نخستین بار از زمان تأسيس خود در سال ۲۰۰۶، روز دوشنبه در ژنو، جلسه‌ای را برای بررسى وضعيت حقوق بشر در ايران تشکیل داد. کشورهای غربی و گروه‌های مدافع حقوق بشر بارها خواسته‌اند تا گروهی بین‌المللی برای بررسی وضعیت حقوق بشر -به ویژه پس از واکنش‌های خشونت‌بار نیروهای امنیتی علیه معترضان- به ایران بروند. ایران همواره چنین درخواستی را رد کرده است. رادیو فردا نظر چند تن از حقوق دانان و مدافعان حقوق بشر را در باره این جلسه و نیز واکنش نماینده ایران پرسیده است.
علی اصغر حاج سید جوادی یکی از روزنامه‌نگاران و نویسندگان ممنوع القلم در اواخر دوران نظام پیشین است، که به فاصله کوتاهی پس از انقلاب برای نجات دادن جان خود به پاریس رفت و در همان جا مقیم شد. او به رادیو فردا می‌گوید: «جمهوری اسم بی مسمایی بود که بر سر اسلامیت نظام گذاشته شد. قانون اساسی جمهوری اسلامی خود بهترین گویای این مسئله است که هرگز بین جمهوری و اسلامیت و یا به هرحال ایدئولوژی مذهبی سازگاری ندارد. اما در وضع فعلی نظام و جامعه ما و جنبش اخیر در یک فضای مستقل بدون دخالت خارجی دارد حرکت می‌کند.»
از تهران خبر می رسد که ابراهيم يزدی دبيرکل «نهضت آزادی ايران» از زندان اوين به بيمارستان منتقل شده است.
انقلاب ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بسیاری از آگاهان و حتی فعالان سیاسی مخالف حکومت محمدرضا شاه پهلوی را غافلگیر کرد. دامنه این حیرت محدود به فعالان سیاسی نبود. بسیاری از حقوقدانان منتقد که پیش از انقلاب سال‌ها بود از عدم استقلال قوه قضائیه شکایت داشتند، در آستانه انقلاب خود را رویارو با تحولی می‌دیدند که برای پس از آن باید چاره ای و سازوکاری قانونی پیش‌بینی می‌کردند. ساز و کار اصلی البته تهیه پیش نویسی برای قانون اساسی جدید بود. رادیو فردا با یکی از ۴ نویسنده اولین پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگو کرده است.
آمریکا هشت سیستم دفاع موشکی موسوم «پاتریوت» را در قطر، امارات، بحرین و کویت، برپا کرده است. پاتریوت، ساز و کار دفاعی ابرپیشرفته‌ای است که ایالات متحده آن را در خاک خود و نیز در برخی از کشورهای متحد برپا می‌کند تا جلوی حمله‌های احتمالی موشکی به این کشورها، دیگر متحدان و نیز خاک ایالات متحده را بگیرد. معاملات اخیر اسلحه چه معنایی -به ویژه- برای کشورهایی مانند ایران دارد؟
یازده نفر از فعالان سیاسی و چهره‌های شاخص گروه‌های نهضت آزادی و ملی-مذهبی با انتشار بیانیه‌ای در مورد سلامت دکتر ابراهیم یزدی، دبیر کل بازداشت شده نهضت آزادی، هشدار داده‌اند. احمد صدر حاج سید جوادی، عضو ارشد نهضت آزادی ایران در مورد وضعیت سلامت آقای یزدی به رادیو فردا می‌گوید: من شنيده ام وقتی داشتند آقای دکتر يزدی را برای تجديد قرار می‌برده‌اند، کسی او را ديده که حالش خوب نبوده است.
بعد از بیانیه پنج روشنفکر مقیم خارج از کشور، معروف به روشنفکران دینی، با خواست‌های فراتر از بیانیه شماره ۱۷ آقای موسوی، شاهد انتشار دست کم دو بیانیه دیگر هم بوده‌ایم: بیانیه ۵۴ دانشگاهی و کنشگر سیاسی خارج از کشور، در حمایت از بیانیه آقای موسوی و بیانیه مشترک تازه‌تری با امضای سی و یک دانشگاهی، نویسنده و شاعر و فعال سیاسی در حمایت از جنبش سبز و با تاکید بر جدایی نهاد دولت از نهاد دین و برگزاری انتخابات آزاد با نظارت مراجع ذیصلاح بین‌المللی.
ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران که روز هفتم دی ماه دستگیر شد به گفته نزدیکانش در وضعیت بد جسمانی به سر می برد. یوسف یزدی، فرزند این سیاستمدار قدیمی ایرانی، به رادیو فردا می گوید: «یک نفر از آشنایان ایشان را در زندان با وضع بسیار آشفته دیدند. اطلاع دیگری که از کانال های دیگر داریم، این است که وضع پزشکی‌شان بسیار وخیم است و ما خیلی نگران هستیم. از هفته پیش خیلی بیشتر نگران ایم.»
در این هفته چشم ها به صفحه های تلویزیون بود، برای دیدن ادامه رشته مناظره های تازه ۹۰ دقیقه ای که پس از هفت ماه، فرصت مطرح کردن نظرات انتقادی و ممنوعی را در سیمای جمهوری اسلامی داد؛ مانند سخنان جواد اطاعت، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی و نیز گفته های مصطفی کواکبیان، نماینده اصلاح طلب سمنان در مجلس هشتم در برنامه «رو به فردا» در تلویزیون دولتی ایران، در گفت‌وگو با حسین شریعتمداری، مدیر روزنامه کیهان که بیشترین میزان حملات و اتهامات را در میان روزنامه های طیف حامی دولت احمدی نژاد به معترضان وارد آورده است.
جنبش سبز، گسترش افراط گرایی، ریاست جمهوری باراک اوباما، بحران کم‌سابقه اقتصادی، گسترش قدرت چین... از پی سال میلادی پر فراز و نشیب چشم‌ها به سالی نو دوخته شده است. میراث آخرین سال دهه اول قرن بیست و یکم برای آغاز دهه دوم آن چیست؟ ارمغان سال ۲۰۱۰ برای جهان و ایران چه خواهد بود؟ بیم و امیدهای مفسران در سال نو میلادی کدام‌اند؟
برآیند تلاش‌های جناح اصولگرای منتقد دولت در شش ماهی که از آغاز اعتراض‌ها به نتایج اعلام شده انتخابات ۲۲ خرداد می‌گذرد، چه بوده است؟ آیا با افزایش هزینه رویارویی‌ها میان معترضان و دولت برای دو طرف زمینه برای میانجیگری این عده فراهم می‌شود؟ واکنش معترضان به راه‌حل‌های مصالحه جویانه چیست؟
احمد قابل: « وقتی می‌بینند که جبهه آقای خامنه‌ای (حتی ) در درون دفترش هم تا این حد تضعیف شده است، اینها هم جرات پیدا می‌کنند. احساس می‌کنند خطر زیادی آنها را تهدید نمی‌کند که این مطالب را بگویند یا این مخالفت‌های تلویحی را داشته باشند... اما آیت‌الله منتظری با اینها کاملا تفاوت دارد و تفاوتش هم، تفاوت نظری است.»
محمود احمدی نژاد به خبر گزاری فرانسه گفته است که با آزادی «کلوتید رایس»، شهروند فرانسوی که در بازداشت جمهوری اسلامی ایران است، موافق است، اما در صورتی که رهبران فرانسه «کمی در رفتارشان با جمهوری اسلامی تجدید نظر کنند».
سر دادن کدام شعارها می‌تواند موجب گسترش جنبش سبز شود و کدام شعارها چنین روندی را کند می‌کند؟ این پرسش از آنجایی مطرح می‌شود که اخیرا برخی از شعارهای معترضان، واکنش‌های تندی را از سوی حکومت در پی داشته است. کنش‌ها و واکنش‌هایی که به گفته برخی از تحلیلگران ممکن است زمینه سرکوب بیشتر و تقابلی تندتر را به دنبال داشته باشد. آخرین نمونه نشان دادن چنین حساسیتی در خطبه نماز جمعه آیت‌الله محمد امامی کاشانی جلوه گر شد: «نه تنها به «عکس»، این شعارها چه بود عزیزم؟ این چیه: «نه شرقی نه غربی جمهوری ایرانی؟» این چیه؟»
همزمان با اعتراض‌های دانشجویان و عده ای از مردم در روز ۱۶ آذر (روز دانشجو) در سراسر ایران، از قول آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید پرنفوذ قم نقل شد که «باید با معترضان به نتایج اعلام شده انتخابات وارد مذاکره شد». در شرایطی که رهبر جمهوری اسلامی ایران بر نتیجه انتخابات صحه گذاشته، و صدور احکام حبس و بازداشت‌ها و توقیف‌ها ادامه دارد، حاصل تلاش‌های میانجی گرانه چیست؟
روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲ چه گذشت؟ روزی که در تاریخ جنبش دانشجویی ایران ماندگار شد. روزی که بزرگداشت آن، ۵۶ سال بعد در شرایط و اوضاع سیاسی دیگری، همچنان نیروهای انتظامی و امنیتی را به خیابان‌ها می‌کشاند.
مدتی است که شماری از چهره‌ها و سازمان‌های سیاسی ایران هشدار می‌دهند که عوامل حکومتی ممکن است در روز ۱۶ آذر قصد تحریک دانشجویان را داشته باشند. آنها ابراز نگرانی می‌کنند که بروز خشونت متقابل میان دانشجویان موجب شود سرکوبی دانشجویان و جنبش سبز موجه جلوه کند. روز شانزدهم آذر در دانشگاه‌های ایران چگونه برگزار خواهد شد؟
پیشاپیش شانزده آذر، روز دانشجو، در محافل سیاسی ایران ابراز نگرانی‌هایی درباره احتمال بروز خشونت در اعتراض‌ها و تظاهرات احتمالی این روز شنیده می‌شود. اینها همزمان است با بازداشت‌های گسترده دانشجویان و برخوردهای کمیته‌های انضباطی با آنان و صدور حکم‌های حبس برای فعالان دانشجویی. «دست‌های پنهان خشونت؟» در برنامه دیدگاه‌ها با دو فعال سیاسی همراه شده‌ایم: محسن سازگارا، از چهره‌های شاخص حامی «جنبش سبز» در واشینگتن و امیر خرم، عضو شورای مرکزی و دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران در تهران.
«نهضت آزادی ایران» پیشاپیش روز ۱۶ آذر، در بیانیه‌ای درباره گسترش خشونت در جامعه و رادیکالیزه شدن آنچه «جنبش سبز» نام گرفته، هشدار داده است. آیا این تشکل به این دلیل این بیانیه هشدار آمیز خود را صادر کرده است که در اعتراض‌های خیابانی اخیر به مواردی از افراد تحریک کننده برخورده است؟ این پرسش آغاز گفت‌وگویی است با امیر خرم، عضو شورای مرکزی و دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران.
برای ایجاد تغییر در توازن قوای موجود میان تحول طلبان ایران و هواداران محمود احمدی نژاد، آیا می‌توان به منتقدان درون جناحی دولت چشم دوخت: از چهره‌های شاخصی مانند علی لاریجانی و محمد رضا باهنر، رئیس و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گرفته تا علی مطهری و احمد توکلی، نمایندگان متنفذ مجلس و محمد باقر قالیباف، شهردار تهران و برخی دیگر؟
بیشتر
