کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در بیانیهای افزایش شمار اعدام در ایران را «عمیقاً آزاردهنده» خواند و بر لزوم «تعلیق فوری اجرای» مجازات اعدام در کشور تأکید کرد.
فولکر تورک روز دوشنبه، ششم مرداد، گفت اینکه تا این زمان از سال جاری میلادی چند صد مورد اعدام در ایران رخ داده نشان میدهد که «وضعیت تا چه حد عمیقاً آزاردهنده شده» است.
بر اساس این بیانیه، آماری که دفتر حقوق بشر سازمان ملل جمعآوری کرده حکایت از آن دارد که در نیمه اول سال جاری میلادی دستکم ۶۱۲ نفر در ایران اعدام شدهاند.
طبق این بیانیه، این «بیش از دو برابر» تعداد افرادی است که در همین دورهٔ زمانی در سال ۲۰۲۴ اعدام شدند.
بیانیهٔ تازه کمیسر حقوق بشر سازمان ملل یک روز پس از آن منتشر میشود که قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام کرد که مهدی حسنی و بهروز احسانی اسلاملو، زندانیان هوادار سازمان مجاهدین خلق، سحرگاه پنجم مرداد به اتهام «بغی» اعدام شدهاند.
این در حالی است که منابع آگاه به رادیوفردا گفته بودند: «پرونده خیلی ایرادات رسیدگی داشت که متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت و در دیوان عالی کشور حکم اعدام توسط مقیسه و رازینی تایید شده بود. تقاضاهای بعدی برای اعاده دادرسی هم رد شد. قطعاً اگر به ایرادات پرونده رسیدگی میشد حکم در دیوان عالی باید نقض میشد».
بیشتر در این باره: مهدی حسنی و بهروز احسانی اسلاملو، از بازداشتیهای ۱۴۰۱، اعدام شدنداین نکتهای است که فولکر تورک هم در بیانیه خود به آن اشاره کرده و گفته است که رسیدگی قضایی در دادگاههای جمهوری اسلامی غالباً «پشت درهای بسته» انجام میشود و رویهٔ قضایی منصفانه و قانونی نیست.
در همین حال، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این گزارش مدعی شد که «اعدام در قوانین داخلی ایران، برای مجموعهای از شدیدترین جرایم پذیرفته شده است».
او گفت: «تلاش قوه قضائیه ما این است که اجرای این مجازات محدود به جنایات یا جرایم بسیار شدید شود و معمولاً نیز پس از طی مراحل طولانی، در قالب دادرسی عادلانه و تأیید نهایی این احکام در دیوان عالی کشور، اجرا میشود».
به گفتهٔ نهادهای حقوق بشری، حکومت ایران از اعدام به عنوان ابزار سرکوب سیاسی مخالفان استفاده میکند و اجرای احکام اعدام پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل شتاب گرفته است.
در همین زمینه استفان جی. رپ، حقوقدان و از دادستانهای پیشین دادگاه بینالمللی کیفری، هفته گذشته با انتشار مقالهای در روزنامهٔ واشینگتنپست در مورد تشدید نقض حقوق بشر در ایران و افزایش موارد اعدام شهروندان در پی جنگ اخیر ایران و اسرائیل هشدار داد.
در بیانیهٔ تازه آمده که در حال حاضر «دستکم ۴۸ نفر» در ایران در صف اعدام هستند؛ پیشتر گزارش شده بود که سه زن و شش معترض مرتبط با اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» از جمله این افراد هستند.
در اردیبهشتماه سال جاری، بیش از ۳۰۰ شخصیت برجسته بینالمللی در بیانیهای مشترک از سازمان ملل متحد خواسته بودند برای توقف اعدامهای سیاسی در ایران وارد عمل شود.